Dit artikel geeft weer eens aan waarom wij ons moeten voorbereiden om (meer) thuis te werken. Wij vertellen u graag hoe wij u kunnen helpen met de inzet van eSmartBox.
Nederland zou vanwege de oorlog in Oekraïne naast het beperken van gasgebruik ook zo veel mogelijk benzine en diesel moeten besparen. Maatregelen als thuiswerken en autoloze zondagen moeten daarbij niet worden geschuwd, zeggen energie-experts tegen NU.nl.
Er gaan in de EU momenteel stemmen op om Russische olie te boycotten. Zo’n boycot kan besparing noodzakelijk maken: hoe minder olie we verspillen, hoe makkelijker het wordt om via andere landen de resterende vraag te dekken.
Tegelijk kan flink besparen ook een alternatief zijn voor een boycot: geen harde lijn trekken, maar simpelweg minder Russische olie kopen.
Hoeveel olie Nederland precies importeert uit Rusland is vertrouwelijk, zegt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) tegen NU.nl. Maar afgaande op cijfers van enkele jaren geleden gaat het om zo’n 30 procent.
Ook omgekeerd is het belang groot. In 2020 was Nederland de op een na grootste importeur van Russische olie ter wereld. Veel van die olie gaat via Nederlandse havens en raffinaderijen door naar andere landen. Maar dat betekent niet dat het geen zin heeft om in eigen land die vraag terug te dringen, zeggen de experts.
“Net zoals Nederland het eigen verbruik kan verlagen, zullen andere landen dat doen, en dan wordt ook die doorvoer kleiner”, zegt Martien Visser, lector aan de Hanzehogeschool en energiestrateeg voor Gasunie en Clingendael.
Autoloze zondagen, bonnen en nationale oproep
De meeste oliebesparing kunnen we realiseren door gezamenlijk minder de weg op te gaan. “Laten we eens een aantal autoloze zondagen instellen”, suggereert professor Richard van de Sanden, directeur van het Instituut voor Duurzame Energie (EIRES) van de Technische Universiteit Eindhoven.
“Dan verlies je wat comfort, maar het komt besparing ten goede. Tijdens de oliecrisis in de jaren zeventig zagen we aanleiding voor zulke maatregelen, waarom nu niet?”
In 1973 hield toenmalig minister-president Joop den Uyl een televisietoespraak waarin hij opriep tot oliebesparing. Naast een aantal autoloze zondagen ging benzine in Nederland een tijdlang op de bon, om zuinigheid te stimuleren.
Coronacrisis laat zien dat oliegebruik omlaag kan
Als we minder olie willen gebruiken, moeten we ook nu inzetten op minder wegverkeer, zegt gas- en oliedeskundige Rene Peters van TNO. “Dus meer thuiswerken, vaker de fiets en trein nemen, minder verre vakanties, autoloze zondagen – dat zijn de zaken die op korte termijn effect kunnen hebben.”
Hoe groot dat effect is, kunnen we deels leren van de coronacrisis, zegt Visser: “Brandstofgebruik door het wegverkeer daalde toen met zo’n 15 procent, en kerosine zelfs met de helft.”
Als we door thuiswerken opnieuw 15 procent minder de weg opgaan, zou langs die route de afhankelijkheid van Russische olie dus al ongeveer gehalveerd kunnen worden.
Daarnaast moet vol worden ingezet op maatregelen die de vraag structureel verlagen. Peters, Visser en Van de Sanden noemen onder andere het stimuleren van openbaar vervoer, versneld invoeren van elektrische auto’s en waterstof voor de scheepvaart.
Besparen op gas blijft ook in de zomer belangrijk
Naast olie moeten we ook nu focus houden op gasbesparing, zeggen de experts. Het stookseizoen komt weliswaar langzaam ten einde, maar ons gasgebruik niet. “Douchen is ongeveer een kwart van het gasgebruik van huishoudens”, zegt Visser.
En misschien kunnen gasintensieve sectoren ook tijdelijk een tandje lager, zegt Peters. “Denk aan kunstmest, aluminium, glas en producten uit de kassen.”
Tot slot gebruiken we in Nederland veel aardgas voor de opwekking van elektriciteit. Het helpt weliswaar dat het aandeel van zon en wind flink groeit, maar om op korte termijn ook daar het gasgebruik sterker te verlagen zijn nog andere maatregelen nodig, zegt Visser.
Zet kolencentrales harder
“De simpelste en effectiefste maatregel die we direct kunnen nemen, is de kolencentrales weer maximaal te laten produceren en de geplande sluiting van de kolencentrale van Riverstone op de Maasvlakte uitstellen. Ik zou dat vandaag nog doorvoeren, dat scheelt 2,5 miljard kubieke meter aardgas.”
Je moet dat wel alleen doen in combinatie met extra besparing, waarschuwt Visser. “Alles dat we niet gebruiken, hoeven we ook niet op te wekken. En zodra we met die besparing ver genoeg zijn dat we geen Russisch gas meer nodig hebben, kunnen ook de kolencentrales uit.”
Dan moeten we er in de tussentijd wel voor zorgen dat we die kolen elders halen, want ook daarvan komt nu nog 25 tot 30 procent uit Rusland.
“Wij gaan er maar van uit dat wij aan het stuur zitten”, besluit Van de Sanden. “Maar als morgen aan de andere kant de kraan wordt dichtgedraaid, krijgen we dit als een klap over ons heen. Hoe meer energie we als land nu zelf besparen, hoe kleiner onze kwetsbaarheid – nog los van het feit dat we daarmee ook heel veel geld besparen.”
Recente reacties